Niemcy jako nasi sąsiedzi mieli i mają duży wpływ na Polskę, na polski język, kulturę, gospodarkę, sztukę. Działa to oczywiście także odwrotnie. Niemiecki polski „przenikały się” przez wieki, wyraz zapożyczony z obcego środowiska był sprawą naturalną. Germanizmy w języku polskim związane były z tłem historycznym – zaborami, wojnami, przesiedleniami ludności polskiej i niemieckiej oraz ze współpracą gospodarczą obu państw – zwłaszcza w obecnych czasach. Sprawdź ofertę: https://tlumaczenia-przysiegle.com.pl/referencje/
Zwroty zapożyczone z języka niemieckiego – zapożyczenia z niemieckiego
Zjawisko germanizacji, które dotknęło Polskę w latach zaborów spowodowało, że niemiecki polski „spotkały się” w wielu środowiskach i regionach. Przykładów jest sporo i mogą się one odnosić do konkretnych regionów lub środowisk. Zwrot lub wyraz zapożyczony z obcego środowiska stał się wówczas standardem np.:
W regionie poznańskim zwrot: ‘doszło do” używa się często po niemiecku es kam zu,
Także często po niemiecku stosuje się zwrot „w międzyczasie” : in der Zwischenzeit.
Niektóre germanizmy w języku polskim dotyczą czasem całego obszaru np. w całej Polsce mówi się „Wyjechać na saksy” – od Saksonii (region Niemiec), co właściwie oznacza wyjechać do pracy do Niemiec.
Zapożyczenia z języka niemieckiego utrwaliły się na stałe w języku polskim.
Całe zwroty są pojęciami bardziej skomplikowanymi i można się niejako spierać o ich pochodzenie. Pojedynczy niemiecki polski wyraz zapożyczony z obcego środowiska można zdecydowanie łatwiej i rzetelniej wskazać niż cały zwrot.
Zapożyczania z niemieckiego konkretnych słów – są ich setki i co ciekawe – stosujemy je niezwykle powszechnie nie widząc, że nie mamy nawet klasycznego, własnego odnośnika. Zapożyczenia z języka niemieckiego zastąpiły w niektórych przypadkach nasze rodzime określenia danego przedmiotu. Sprawdź ofertę: https://tlumaczenia-przysiegle.com.pl/blog/
Zapożyczenia z niemieckiego
Zmiany kulturowe, wykształcenie się zawodów, praktyk czy powstanie niektórych miejsc, dawało początek istnieniu nowych słów. Przykładów zapożyczeń z języka niemieckiego jest bardzo wiele. Zapożyczenia z niemieckiego najczęściej bywały bezpośrednie.
Bardzo liczną grupę germanizmów w języku polskim stanowią wyrazy zapożyczone z sekcji słownictwa związanego z budownictwem, zwłaszcza miejskim. Związane jest to z historyczną lokacją miast na prawie niemieckim
Germanizmy w języku polskim z kategorii budownictwa:
- cegła – Ziegel,
- blacha – Blech
- dach – Dach
- murować – mauern,
- malować – malen,
- szlif, szlifować – schleifen
- farba – Farbe
- lufcik- Luft [ powietrze ]
- szyna – Scheibe
- warsztat – Werkstatt
Tłumaczono czy raczej zapożyczano też słowa odnoszące się do konkretnych miejsc lub osób np.:
- gmina – Gemeinde,
- ratusz – Rathaus,
- kino – Kino,
- szpital – Spitze.
- arsenał – Arsenal
- burmistrz – Bürgermeister
- knajpa – Kneipe
- kasa – Kasse
Niemiecki polski „mieszał się” bardzo często w sferze zawodowej, stąd liczne germanizmy w języku polskim dotyczące zawodów. Często po niemiecku określane były wykonywane czynności/ zawody i w ten sposób zostały utrwalone w naszym języku.
- drukarz – der Drucker
- drukować – drucken
- farbiarz – der Färber
- kelner – der Kellner
- kanclerz – der Kanzler
- mistrz/majster – der Meister
- rycerz – der Ritter
Są też germanizmy w języku polskim, które określały konkretne przedmioty. Tutaj tłumaczenie było niejako opisowe i nie zawsze utrwaliło się w języku powszechnym. Przykładem może być następujący wyraz zapożyczony z obcego środowiska:
- kibel – Kübel (oznaczał drewniane wiadro),
- prysznic – Prießnitz od V. Priessnitz (wynalazca prysznica),
- pancerz – Panzer (odnosi się do słów: pancerny, opancerzać, opancerzony),
- czarny charakter – Schwarzcharkter,
- szyld – Schild (znak z napisem).
- szlafrok – Schlafrock
Inne zapożyczenia z niemieckiego:
- baki/baczki – die Backen (policzki)
- bumelować – bummeln
- bursztyn – der Bernstein
- cel – das Ziel
- fajnie – fein (drobny, doskonały)
- fałsz – falsch
- herszt – herrschen (rządzić)
- kac – der Katzenjammer
- majstersztyk – das Meisterstück
- obcas – der Absatz
- radzić – raten
- smakować – schmecken
- szacować – schätzen
- szpic – die Spitze
- szwagier – der Schwager
- wihajster – Wie heißt er? (Jak mu tam? Jak on się nazywa?)
- wyklarować – klar (jasny, przejrzysty)
- prasować po niemiecku/ biglować – bügeln
Szczególne zapożyczenia z języka niemieckiego to związki frazeologiczne: Poza samymi słowami, znaczenia nabywały tłumaczone na polski związki frazeologiczne takie jak: światopogląd (od niemieckiego Weltanschaung), w pierwszym rzędzie (od niemieckiego in erster Reihe) czy czasopismo (od niemieckiego Zeitschift).
Niektóre słowa przyjęły się w mniejszym stopniu, ale też zostały zapożyczone z języka niemieckiego np.: tygiel (Tiegel) – mały garnek, żołdak (Södner) – zamienione na żołnierz, szmalcownik (Schmalz) – słowo określało ‘grube pieniądze, dużą kasę’, jest to przykład wyrazu zapożyczonego z obcego środowiska, zapożyczenia z języka niemieckiego, które powstało przy pomocy modyfikacji Jidysz. Później utrwaliło się, jako szmal.
Nie da się ukryć, że język niemiecki miał ogromny wpływ na język polski. Duże znaczenia miało mieszanie się kultury i obyczajowości. Wielu polskich pisarzy jak W. Rejmont używało w swoich dziełach całych zwrotów zapożyczonych z języka niemieckiego. Tak więc niemiecki polski „przenikały się” nawet w dziełach literackich.
Jedno jest pewne, jeśli ktoś zamierza tłumaczyć, badać czy szerzej dociekać znaczenie słów polskich bez wątpienia spotka liczne ślady i wpływy języka niemieckiego. Zapożyczenia z niemieckiego są w języku polskim bardzo liczne. Dla tłumaczy języka niemieckiego jest to doskonała okazja bliżej przyjrzeć się historii i kształtowaniu się języka polskiego za pośrednictwem języka niemieckiego. Sprawdź ofertę: https://tlumaczenia-przysiegle.com.pl/wycena-online/